Akışkanlar dinamiği simülasyonları yoluyla yapılan hesaplamalarda, aradaki farklı mesafe ve konuma göre yürüyüş/koşu konfigürasyonları değerlendirilmiştir. En kötü senaryo, arkadaki koşucunun öndeki koşucunun damlacıklarına maruz kaldığı rüzgarında konumlandırılmasıydı. Daha büyük damlacık fraksiyonuna maruz kalma nedeniyle koşucular arasındaki mesafe ve koşu hızı önemli faktörlerdir; bu nedenle tempolu yürüyüş için 5m ve koşu için yaklaşık 10 m mesafe önerilmiştir [1]. Bisiklet sporunda ise grubun önünde semptomatik bir taşıyıcının olması durumunda hareket hızının daha fazla olması sebebi ile arkadaki bisikletçilere damlacıkların taşınma olasılığı daha yüksek olacaktır.
Literatür, insan yoğunluğunun daha fazla olması, havada virüs taşıyan damlacıkların birikimi ve virüsün iç mekan havasındaki olası daha yüksek stabilitesi nedeniyle iç ortamların daha fazla enfeksiyon riskine sahip olduğunu öne sürmektedir[2]. Dünya çapında egzersiz yapmak için yaygın bir yer olan spor salonlarında, yetersiz havalandırma önemli bir sorun olabilir ve enfeksiyon riskinin artmasıyla sonuçlanabilir. Kalabalık gruplar, küçük alanlar ve egzersizlerin yoğunluğu enfeksiyonları etkileyen faktörlerdir. Dahası, insan koronavirüsleri cansız yüzeylerde 9 güne kadar ve havada 5 saate kadar bulaşıcı kalabilir. Bu nedenle, kalabalık ve kapalı alanlarda egzersiz yapmak enfeksiyon riski yüksek bir aktivitedir ve bundan kaçınılması gerekmektedir [3].
Egzersiz sırasında artan ventilasyon ihtiyacı (dakikada 15-20) ve solunum frekansı (dakikada 50), artan ekshale hava hacmi ve hava akış hızı gibi fizyolojik değişikliklerin meydana geldiğini vurgulamak önemlidir. Ayrıca egzersizde hava nazal filtreleme mekanizmaları yerine ağız yoluyla solunmaktadır. Egzersiz yoğunluğuna göre değişen bu parametreler göz önünde bulundurulduğunda, doluluk oranı yüksek olan kapalı ortamlarda egzersiz yapmaktan kaçınılmalıdır ve eğer açık havada egzersiz yapılıyorsa (yürüyüş, koşu veya bisiklet gibi), sosyal mesafe arttırılmalıdır[3]. Dünya Sağlık Örgütü, yürüyüş, koşu veya egzersiz yapmak için parka veya açık bir kamusal alana gidildiğinde, her zaman fiziksel mesafenin korunması gerekliliğini belirtmektedir [4].
COVID-19 salgını sırasında egzersiz yaparken hem havanın hem de malzemelerin kontamine olabileceği kapalı mekanlarda egzersiz yaparken dikkatli olmak gerekir. Bununla beraber bu süreçte insanlar fiziksel aktivite ve egzersiz için teşvil edilmelidir.
Kaynakça
1. Blocken et al. (2020) Towards aerodynamically equivalent COVID19 1.5 m social distancing for walking and running. Preprint.
2. Morawska L (2020) Cao J (2020) Airborne transmission of SARS-CoV-2: the world should face the reality. Environm Int 139:105730
3. Do the benefits of exercise in indoor and outdoor environments during the COVID-19 pandemic outweigh the risks of infection?
4. World Health Organization Europe (2020) Stay physically active during self-quarantine.
