Lisansüstü Eğitim Enstitüsü - lisansustu@gelisim.edu.tr

Ekonomi ve Finans (İngilizce) (Doktora)








 Bir Kitap Önerisi: Kalkınma Yeniden


Ha-Joon Chang ve Ilene Grabel tarafından yazılan “Kalkınma Yeniden” adlı eser neoliberal iktisat politikalarına ve uygulamalarına bir eleştiri niteliği taşımaktadır.


Kitap iki bölümden oluşmaktadır. “Kalkınmaya İlişkin Söylenceler ve Gerçekler” adlı birinci bölümde; neoliberal iktisatçılar tarafından kalkınmaya dair ortaya atılan görüşleri ‘söylence’ başlıkları altında toplanarak bu söylenceler önce irdelenmiş sonra da söylencenin reddine yönelik görüş bildirilmiştir. Bu bölümden örnek vermek gerekirse:

Söylence: Bugünün sanayileşmiş ülkeleri, serbest piyasa politikalarına bağlılıkları sayesinde büyüyüp zenginleşmiştir. Ne yazık ki, gelişmekte olan ülkelerde yetkili makamların birçoğu bundan ders almamıştır ve devlet müdahaleciliğine bağlılıklarını sürdürmektedir. Ama iktisadın ve tarihin yasaları yadsınamaz; devlet müdahaleciliği başarısızlığa mahkûmdur.

Söylencenin irdelenmesi: Zengin ülkeler serbest dış ticaretle ve serbest finans hareketleriyle büyüyüp gelişmiştir.

Söylencenin Reddi: Başarının sırrı: Bugünün sanayileşmiş ülkeleri serbest dış ticaretle ve serbest finans hareketleriyle zenginleşmedi.
Yazarlara göre bugünün gelişmiş ülkeleri olarak bilinen ve gelişmekte olan ülkelere kalkınma yolunda neoliberal iktisat politikalarını dayatan ülkeler aslında ekonomi tarihlerinde devlet müdahaleciliğini deneyimlemiştir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri bebek sanayileri koruma düşüncesinin anavatanı olarak bilinmektedir. Ayrıca savunma ve ilaç sanayilerinde devlet yatırımlarının yeri oldukça büyüktür.
Yazarlara göre başarıyla sonuçlanan stratejilerin çoğunda iyi tasarlanmış müdahaleci programlar uygulanmıştır. Nitekim bazı Doğu Asya ülkeleri kalkınmacı devletler tarafından ekonomik gelişmişliği yakalamıştır.

İkinci bölümde de alternatif politika seçenekleri bulunmaktadır. Dış ticaret ve sanayi, özelleştirme ve fikri mülkiyet hakları, uluslararası özel sermaye hareketleri yurtiçi finansal denetim, makroekonomik politikalar ve kurumlar başlıkları altında neoliberal iktisat politikalarına birer alternatif sunarak neoliberal iktisat argümanlarını güçlü bir şekilde eleştirmiştir. Örneğin, en iyi dış ticaret politikasını serbest dış ticaret olarak gören neoliberal iktisat politikasına alternatif olarak belirli sanayilerin uluslararası ticaretin yarattığı rekabetten korunması gerektiğini savunur.