Her yıl 16 Nisan’da kutlanan Dünya Besin İsrafı Farkındalık Günü, küresel ölçekte besin kayıplarına dikkat çekmek ve sürdürülebilirlik çerçevesinde çözümler geliştirmek adına önemli bir gündem oluşturuyor. Üretimden tüketime kadar olan zincirde ortaya çıkan planlama hataları, yetersiz bilgi düzeyi ve etkisiz uygulamalar, ciddi miktarda besin israfına neden olmaktadır.
Küresel besin sistemlerinin artan nüfus, çevresel krizler ve iklim değişikliği gibi faktörler karşısında kırılganlaştığı günümüzde, israf yalnızca ekonomik bir sorun olmaktan çıkmış, ekosistem dengesi ve besin güvencesi açısından da ciddi bir tehdit haline gelmiştir.
Planlı alışveriş, doğru porsiyonlama ve artan besinlerin yeniden değerlendirilmesi gibi günlük alışkanlıklar bireysel düzeyde olumlu etkiler yaratırken; kalıcı çözümler için eğitim politikaları, dijital uygulamalar ve kurumsal destekler de hayata geçirilmelidir.
Beslenme ve Diyetetik alanı, besin okuryazarlığını artırarak bireylerin davranış değişikliği geliştirmelerine katkı sağlar. Üniversite öğrencileriyle yapılan çalışmalar, farkındalığın artmasına rağmen bu bilincin her zaman pratiğe dönüşmediğini göstermektedir.
Türkiye’de yapılan araştırmalar, özellikle sebze, meyve ve ekmek israfının yaygın olduğunu; bunun da son kullanma tarihi bilinci, saklama koşulları ve planlama konusunda eksikliklerden kaynaklandığını ortaya koymaktadır.
Bu bağlamda yerel yönetimler, eğitim kurumları ve özel sektörün ortak hareket etmesi; besin israfını azaltmaya yönelik inovatif projelerin desteklenmesi büyük önem taşımaktadır.
