Pozitif psikoloji zamanının çoğunu karakterin güçlü yönleri, yaşam tatmini, mutluluk, iyi oluş, minnettarlık, iyimserlik, şefkat aynı zamanda öz-şefkat, öz-saygı ve özgüven, umut ve yükselme üzerine düşünmekle harcar. Bu konular üzerinde yoğunlaşmasının nedeni insanlara yaşayabilecekleri en iyi hayata sahip olmalarında yardım etmektir. Pozitif psikolojinin kurucusu Martin Seligman’dır ve kendisi aynı zamanda çokça bilinen “öğrenilmiş çaresizlik” teorisinin temellerini ortaya atmasıyla meşhurdur. Seligman psikolojinin negativism üzerinde çokça sınırlandırılmış odağından çok sıkılmıştı. Psikopatoloji, normal dışı davranışlar, travma, acı ve ızdıraba çokça yoğunlaşılırken mutluluk, iyi oluş, güçlü yönler ve gelişmeye çok az dikkat ediliyordu. Pozitif psikolojinin en büyük faydalarından biri persepektifimiz değiştirmeyi öğretmesidir. Bakış açımızdaki çok küçük bir değişiklik, iyi oluş ve yaşam kalitemizde büyük bir fark yaratabilir (Ackerman, 2020).
Pozitif Psikolojinin Odağı
Pozitif psikoloji hayattaki olumlu olaylar ve etkilerle ilgilenir.
Bunlar:
1.Pozitif tecrübeler: mutluluk, sevgi, iham, neşe
2.Olumlu durum ve özellikler: Resilience (psikolojik sağlamlık),minnettarlık, şefkat
3.Pozitif Kurumlar: Pozitif prensipleri tüm örgüt ve organizasyona uygulamak (Ackerman, 2020).
Pozitif psikolojinin son zamanlarda çokça üzerine düşülen bir konu olmasının nedeni de insanların belli bir refah seviyesine ulaşmalarına rağmen mutlu olmadıklarını fark etmeleri ile olmuştur. Gelinen son noktada ulaşılan teknolojik gelişmeler yaşam standartlarını yükseltse de insanlar tamamlanmış hissetmediler. Bu durum onları hayatı neyin yaşamaya değer kıldığının sistemli ve bilimsel bir yaklaşımla araştırılmasına itti (Güngör,2017).
Pozitif Psikoloji ve Eğitim
Seligman’a göre Pozitif Eğitim ebeveynlerin çocuklarının sahip olmasını istediği eğitimle okulların verdiği eğitim arasındaki farka cevaptır (Seligman,2009). Çoğu anne baba çocuklarının mutlu, özgüvenli, sağlıklı olmasını isterken okullar sadece disiplin ve akademik başarıya odaklanırlar. Bu farkı kapatma için Pozitif Eğitim öne sürülmüştür. Pozitif eğitim pozitif psikolojinin iyi oluş ve zihin sağlığı hedeflerini okuldaki herkes için uygulanmasıdır (Selva,2020) .
Okullardaki geleneksel yaklaşım çocuklardaki hastalıklara ve sorunlara yoğunlaşır (Terjesen vd, 2004). Psikolojideki geleneksel yaklaşım ile bir çok rahatsızlığın nedeni anlaşılmış ve terapi yöntemi geliştirilmiş olmasına rağmen toplumlarda depresyon ve anksiyete oranları artmış mutluluk ise refah seviyesi artışına rağmen artmamıştır (Güngör,2017).Depresyon sadece yetişkinlerde artmamış gençlerde de artmıştır. Gençlerdeki bu depresyon oranının artması, yaşam doyumunun az olması ve de öğrenme ve pozitif duygular arasındaki ilişki okullarda mutluluğun öğretilmesi gerektiğini gösterir (Seligman vd., 2009).Geleneksel eğitimde sadece akademik başarı hedeflenir ama aslında yaşam doyumu beraberinde başarıyı getirir.
Seligman ve arkadaşları okullarda iyi oluşun verilmesinin gerektiğini şu üç sebeple açıklar:
“1.depresyona karşı koruyucu olması
2.Yaşam doyumunu arttıran bir etken olması
3.öğrenmeyi arttırması ve yaratıcı düşünmeye sevk etmesi” (Seligman vd.,2009).
Pozitif Eğitim geleneksel eğitim yöntemleriyle mutluluk ve iyi oluş çalışmalarının harmanlanmasıdır. Bunu da Seligman’ın Perma Modeli ve VIA(Vırtues in Action/ Erdemler Eylemde) sınıflandırmasını kullanarak yapar (Moore,2020).
PERMA Modeli
Seligman’ın uzun süreli iyi oluşu etkilediğini söylediği 5 temel etken şunlardır.
-
Positif Emotions-Pozitif Duygular:
-
Engagement (Yükümlülük/Meşguliyet): Yeteneklerinizi kullanmanızı sağlayacak ama yine de sizi zorlayacak bir aktiviteye sahip olmak
-
Relationships: Pozitif İlişkiler
-
Meaning/Anlam: Kendinizden daha büyük bir şeye ait olmak ve servis etmek
-
Accomplishment: Başarıyı kovalamak, kazanım ve ustalık
VIA (Erdemler Harekette)
Pozitif eğitim pozitif karakteri aşağıdaki 6 güçlü yönle/erdemle açıklar:
1.Bilgelik ve Bilgi
2.Cesaret
3.İnsanlık
4.Adalet
5.İtidal
5.Aşmışlık(Limitleri aşan tecrübeler veya bunlara ulaşma yeteneği)
Bu erdemler doğuştan değildir ve çocuklarda geliştirilmesi gerekir. Pozitif eğitimin amacı çocuklardaki güçlü yönlerin bulunup bunların çocuk tarafından en etkili biçimde kullanma becerisini geliştirmektir (Moore,2020).
Arş. Gör. Fatma Betül Yılmaz
Kaynakça
-
Ackerman, C. E. (2020, December 6). What is Positive Psychology & Why is It Important? PositivePsychology.Com. https://positivepsychology.com/what-is-positive-psychology-definition/
-
Güngör, A. (2017). Eğitimde pozitif psikolojiyi anlamak. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 154-166.
-
Moore, C. P. (2020, October 12). What is Positive Education, and How Can We Apply It? (+PDF). PositivePsychology.Com. https://positivepsychology.com/what-is-positive-education/
-
Park, N., & Peterson, C. (2008). Positive psychology and character strengths: Application to strengths-based school counseling. Professional school counseling, 12(2), 2156759X0801200214.
-
Seligman, M.E.P., Ernst, R.M., Gillham, J., Reivich, K., Linkins, M. (2009). Positive education: positive psychology and classroom interventions. Oxford Review of Education, 35(3), 293-311. doi:10.1080/03054980902934563
-
Selva, J. B. (2020, October 12). Positive Psychology In Schools and Education For Happy Students. PositivePsychology.Com.
