Ebeveynlik Stilleri Nelerdir?
Anne babanın tutumlarının bireyin kişilik gelişiminde oldukça önemli bir yere sahip olduğu bilinmektedir. Bu konuda pek çok çalışması olan kuramcılardan birisi olan Bowlby’e göre (2014), gelecek neslin ruh sağlığında ebeveynlik stilleri ve başarılı ebeveynlik kilit noktalardan birisi olarak ele alınmaktadır 1, 2, 3.
Ebeveynlik Stillerine Daha Yakından Bakalım
Yetkili ebeveynler, çocuklarına karşı sıcak ve yakın davranırlarken aynı zamanda sahip oldukları ve uyguladıkları net kurallar vardır. Bu net kurallar ve sınırlar çerçevesinde çocuklarını bağımsız olma konusunda cesaretlendirirler 1. Çocukların davranışlarının hatalı olduğu durumlarda ebeveynler çocuklarına karşı yol gösterir, bunun yanı sıra da kontrolü ellerinde tutarlar 4,5.
Otoriter ebeveynler, çocuklarına karşı daha az sıcaklık ve daha yüksek düzeyde kontrol davranışları göstermektedirler. Bu ebeveynler koydukları kurallara karşı çocuklarından kesin itaat beklerler ve bu kurallar aile içerisinde tartışılmaz niteliktedir 1.
İzin verici ebeveynler, çocuklarına karşı çok sıcak davranırlar ve onlardan bir beklentileri olmaz. Çocukların karşı sınırlar belirlemede yetersiz kalmaktadırlar. İyi ebeveynliği çocuklarının taleplerine izin vermek olarak görmektedirler 1.
İlgisiz ebeveynler, çocuklarına karşı sıcak veya yakın değillerdir ve çocukları üzerinde kontrole sahip olmazlar. Çocuklarının ihtiyaçları ve istekleri konularında ilgisiz olmaktadırlar 1.
Yeni Bir Kavram Olarak: Helikopter Ebeveynlik
Çocuklarıyla aşırı derecede ilgili olan, hayatını çocuğu odaklı yaşayan, çocuklarına yönelik planlar yapan, onların yerine planlar yapan bu planları yürüten, yöneten ve müdahale eden ebeveynlerin helikopter ebeveynlik tarzını benimsediğinden bahsedilebilir 11, 12, 13.
KAYNAKÇA
1. DOST, M. T., Aytaç, M., & UYSAL, N. K. (2019). Ebeveynlik biçiminin kişilik özellikleri, benlik saygisi ve yaşam doyumunu yordama gücü.
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,
18(71), 1146-1165.
2. Sümer, N., Gündoğdu Aktürk, E. & Helvacı, E. (2010). Anne-baba tutum ve davranışlarının psikolojik etkileri: Türkiye’de yapılan çalışmalara toplu bakış. Türk Psikoloji Yazıları, 13 (25), 42-59.
3. Bowlby, J. (2014). Güvenli Bir Dayanak: Ebeveyn-Çocuk Bağlanması ve Sağlıklı İnsan Gelişimi. Kocaeli: Psikoterapi Enstitüsü Yayınları
4.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Baumrind%27in_ebeveynlik_stilleri
5. Saylik, F. Zeynep; Yalçin, Meral GEZİCİ (28 Aralık 2018).
"Otoriter veya Demokratik Ebeveyn Tutumunun ve Ebeveyne Bağlanma Biçiminin Suçluluk ve Utanç Duygularına Etkisinin Yarı-Deneysel Yöntemle İncelenmesi".
Psikoloji Çalışmaları.
38 (2): 95-127.
ISSN 1304-4680
