Asperger Sendromu Nedir?

Asperger Sendromu (AS), sosyal alanda ve iletişimde belirgin zorluklar, kısıtlı ilgi alanı ve tekrarlayıcı hareketlerle karakterize olan yaygın gelişimsel bozukluklardan biridir. Yaygın gelişimsel bozuklukların ilk örneği olan klasik otizmden farkı, ilk 3 yılda dil gelişimi, bilişsel gelişim ve öz bakım becerileri açısından önemli bir gecikmenin olmamasıdır.
1944’te, Hans Asperger, Avusturyalı bir pediatri uzmanı, sosyal olarak yaşıtlarına kaynaşmakta zorluk çeken dört çocuk tanımlamıştır. Kendisinden bir sene önce yayımlanan Kanner’ın “erken bebeklik otizmi” tanımlamasından habersiz olarak, kendi tanımladığı bu duruma “otistik psikopati” adını vermiştir. Hans Asperger bu çocukların, korunmuş entelektüel becerilere rağmen jest, ses tonu gibi sözel olmayan iletişimde belirgin olarak yetersiz olduğunu, empati yeteneklerinin zayıf olduğunu, duyguları entelektualize etme eğilimlerinin olduğunu ve konuşmalarının büyük bir kısmını, alışılmadık konulardaki ilgi alanlarının oluşturduğunu belirtmiştir.

AS’nin neden kaynaklandığı henüz bilinmemektedir. Birçok vakada genetik kalıtımın önemli olduğu düşünülmektedir. Karakteristik belirtiler genelde 8–10 yaş civarı ortaya çıkar. Çocukların okula gitmesiyle sendroma ilişkin zorluklar daha belirgin hale gelir çünkü bu yaşlarda sosyal beklentiler artar.

Aslında bu bireyler diğerleriyle etkileşimde bulunmak isterler ve bunun için atılımlar yaparlar ancak yaklaşım tarzları uygunsuz ve gariptir. Alışılmadık dar bir başlıkla ilgili tek yönlü, uzun soluklu, bilgiçlik taslar şekilde sohbete girerler. Diğer insanlar tarafından, bu beceriksiz sosyal yaklaşımlarından dolayı ve diğer insanların duygu, niyet ve ima edilen iletişimlerine duyarsız olduklarından dolayı dışlanırlar. AS olan bireylerin aile fertleri, karşılıklı duygusal paylaşım olmamasından yakınırlar. Olaylara karşıdaki insanın bakış açısından bakamazlar, karşıdaki insanla empati kuramazlar. Dolayısıyla uygun duygusal karşılıklar veremezler. Bu da karşıdaki insan tarafından soğukluk ve duygusuzluk olarak değerlendirilir. Zamanlarının büyük bir kısmını alan bir özel ilgi alanları vardır. İlgi alanının içeriğinden çok kişinin bu ilgi alanına çok fazla enerji ve zaman ayırması sorun oluşturur. O kadar çok zaman ve enerji harcanır ki diğer bütün aktivitelere çok az zaman kalır. Sosyal alışverişlerinin çoğu da bu ilgi alanıyla ilişkilidir.


 
Kaynak: Tanıdır C, Asperger Sendromunda Psikiyatrik Eş Tanılar. Uzmanlık Tezi, 2008.



Doç.Dr.Canan Tanıdır