Presbiakuzi; yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkan, bilateral ve simetrik tutulum gösteren sensörinöral işitme kaybı türüdür. En belirgin özelliği, yüksek frekanslarda duyma kaybı yaşanması ve konuşmaları anlamada zorluk çekilmesidir. Bireyler genellikle “duyuyorum ama anlayamıyorum” şeklinde yakınmalarda bulunur. İşitme kaybı çoğu zaman tinnitus (kulak çınlaması) ile birlikte görülür.
Presbiakuzinin etiyolojisi oldukça karmaşıktır. Ancak temel nedenler arasında; kokleadaki tüylü hücre hasarları, spiral gangliyon dejenerasyonu ve santral işitsel yolların yaşla birlikte bozulması yer alır. Ayrıca genetik faktörler, uzun süreli gürültü maruziyeti, ototoksik ilaç kullanımı, metabolik ve vasküler problemler de presbiakuzinin oluşumunda etkili olabilir.
Schuknecht tarafından yapılan sınıflamaya göre presbiakuzi, dört ana grupta ele alınır:
Sensöriyel: Kokleadaki tüylü hücre kaybı
Nöral: Spiral gangliyon dejenerasyonu
Metabolik: Stria vaskülaris atrofisi
Mekanik: Basiler membranda kalınlaşma
Tanı sürecinde detaylı anamnez ve otoskopik muayene önemlidir. Tanıyı desteklemek için saf ses odyometrisi, konuşma odyometrisi, timpanometri ve otoakustik emisyon gibi odyolojik testlerden yararlanılır. Erken evrelerde yüksek frekanslarda işitme kaybı görülürken, zamanla tüm frekans aralıkları etkilenebilir. Konuşmayı ayırt etme testleri ise işitme kaybının derecesine göre farklılık göstermektedir.
Presbiakuzi, bireyin yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyebilir. İşitme kaybının yanı sıra sosyal izolasyon, depresyon, iletişimde zorluk ve bilişsel gerileme gibi psikososyal problemler de gözlemlenebilir.
Tedavi genellikle rehabilitatif yaklaşımlar üzerine kuruludur. İşitme cihazları, bireye özel olarak odyolojik test sonuçlarına göre ayarlanır. Gelişmiş dijital cihazlar; frekansa özel amplifikasyon, gürültü baskılama ve yönsel mikrofon gibi özelliklerle hastaların yaşam kalitesini artırabilir.
Presbiakuzi tamamen önlenebilir bir durum olmasa da; gürültüden korunma, sağlıklı yaşam tarzı, kronik hastalıkların yönetimi ve düzenli işitme taramaları ile erken müdahale mümkün olabilir. Böylece bireylerin işitme sağlığı korunabilir ve yaşam kaliteleri sürdürülebilir şekilde desteklenebilir.
