-
COVID-19 salgını döneminde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde işitme kaybı olan çocuklar için özel eğitim uygulamalarında hangi sorunlarla karşılaşıldı? Bu sorunların çözümlerine yönelik uygulamalara dair görüşleriniz nelerdir?
Aralık 2019’un başlarında, Çin’in Wuhan kentinde görülen atipik pnomoni vakaları incelendiğinde patolojiye neden olan virüsün yeni bir tür korona virüs olduğu tespit edilmiş, bu klinik tablo Covid 19 olarak isimlendirilmiştir. Bu tarihten itibaren dünyanın birçok yerinde bu virüsle enfekte birçok vaka bildirilmiş olup, 11 Mart 2020’ de korona virüsü (Covid 19) Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’de 11 Mart 2020’de ilk Covid 19 vakası bildirilmiştir.
Covid 19 salgını sürecinde alınan önlemler bulaştırıcılık riskini en alt seviyeye indirgemeyi, bireysel ve toplumsal korunmayı en üst seviyeye çıkarmayı hedeflemiştir. COVID-19 pandemisi bütün dünyayı geniş çapta etkiledi ve etkilemeye de devam etmektedir. Pandeminin getirileri eğitim kurumlarına da derinden yansıdı. Pandemi sürecinde ülkemizde alınan önlemler kapsamında 15 Mart 2020 - 15 Haziran 2020 tarihleri arasında üç ay süreyle özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri eğitimlerine ara vermiştir. Özel eğitim kurumlarında eğitime ara verilmesi özel gereksinimli çocukların özel eğitim uygulamaları aşamasında bazı aksaklıklara neden olmuştur. Tanı, tedavi ve eğitsel müdahaledeki gecikme veya aksaklıklar özel gereksinimleri bulunan ve bu grupta yer alan işitme kaybı olan çocukları da etkilemiştir. İşitme kaybı çocuğun dil ve konuşma başta olmak üzere, bütün gelişim alanlarını etkileyebilmektedir. Bu nedenle bu çocukların eğitiminin sürekliliği önemlidir. Pandemi döneminde özel eğitim merkezlerinde yüz yüze eğitime ara verilmiş olunmasına rağmen, kurumlar ve aileler farklı yöntemlerle eğitimde sürekliliği sağlamaya çalışmışlardır.
İşitme kayıplı çocuklarda uygulanan eğitim yöntemleri aile merkezli müdahaleleri içermektedir. Pandemi sürecinde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, alan profesyonelleri aracılığıyla ailelerle işbirliği yaparak ev merkezli aile eğitim programı düzenlemiş olup, uzaktan eğitim yöntemiyle bu çocukların eğitiminde sürekliliği sağlamaya çalışmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan EBA sistemiyle de, özel gereksinimli çocukların eğitimi desteklenmiştir.
-
Hangi testleri/uygulamaları kullanıyorsunuz? Nasıl yorumluyorsunuz? Test/uygulama sonrası işitme kayıplı bireylerin ailelerine önerileriniz nelerdir?
İşitme kayıplı çocukların eğitsel değerlendirilmesi, işitsel yetersizliğin tanılanması ve işitme cihazlarıyla akustik uyaranın sağlanması ile başlamaktadır. Eğitsel değerlendirmenin amaçlarını; işitme kayıplı bireyin mevcut durumunun belirlenmesi, işitme cihazından sağladığı kazancın belirlenmesi, implantasyon uygulamalarına olan uygunluğun belirlenmesi, işitme cihazı veya implantasyon uygulamalarından sonra gelişimin değerlendirilmesi, dil ve konuşma başta olmak üzere bütün gelişim alanlarına yönelik değerlendirmelerle işitme kayıplı bireyin yeterliliklerinin ve gereksinimlerinin belirlenmesi, mevcut olan ya da olası bir ek patolojinin erken tanılanması, akademik becerilerin kazandırılmasına yönelik hazır bulunuşluğun değerlendirilmesi olarak sıralayabiliriz.
Eğitsel değerlendirme şunları kapsamaktadır; işitsel algı, dil ve konuşma becerileri, genel gelişim, bilişsel beceriler, psikolojik, çoklu zeka, akademik beceriler ve aile değerlendirmesi. Bu değerlendirmeler sırasında kullanılan testlere örnek olarak, işitsel algı değerlendirmesi için EARS (Evaluation of Auditory Response To Speech) test bataryası, dil ve konuşma becerileri için PLS-5 (Preschool Language Scale), TEDİL (Türkçe Erken Gelişim Dil Testi) , sesletim değerlendirmeleri için SST (Türkçe Sesletim ve Sesbilgisi Testi), AAT (Ankara Artikülasyon Testi), genel gelişim değerlendirmesi için Denver Gelişimsel Tarama Testi, bilişsel becerilerin değerlendirilmesi için WISC- R Zeka Ölçeği gösterilebilir.
Eğitsel değerlendirme işitme kayıplı çocuğun yeterlilik ve gereksinimlerinin belirlenmesinin yanı sıra değerlendirme sonrasında müdahale ve rehabilitasyon programlarının düzenlenmesini sağlar. Yapılan bu değerlendirmeler sonrasında düzenlenen eğitim programı, özel gereksinimli çocuğa özel olarak planlanır ve uygulanır.
Erken tanı ve müdahale; müdahale ekibinin üyelerinden biri olan ailenin gereksinimleri, beklentileri, işitme engelli bireye sağladığı destek ve rehabilitasyon sürecine katılımı oldukça önemlidir.
Ailenin işitme kaybı hakkında bilgi edinmesi, işitme cihazı veya koklear implantasyon uygulamaları hakkında bilgilendirilmesi (işitme cihazının çocuğun uyanık olduğu zamanlarda takılması, basit teknik sorunların giderilebilmesi, cihazın bakımının sağlanması vb.), çocuğun eğitime devamlılığının sağlanması, uygulanan eğitim programını desteklemek adına önerilen uygulamaların yerine getirilmesi ve çocuğun gelişimindeki ilerlemeleri gerçekçi bir yaklaşımla gözlemleyebilmek adına alan profesyonelleriyle işbirliği halinde olması gereklidir.
-
Pandemi döneminde Odyoloji lisans eğitiminde derslerinizi gerçekleştirirken hangi uygulamaları tercih ettiniz?
COVID-19 pandemisi bütün dünyayı geniş çapta etkiledi ve etkileri günümüzde de devam etmektedir. Pandeminin hızla yayılmasının sonucu olarak, eğitimin gelişen teknolojinin ürünü olan platformlarda devam ettirilmesi dünyadaki eğitimciler için gereklilik haline geldi. Pandemi sürecinde Türkiye’de ilk, orta okul ve lise düzeyinde okullarla birlikte üniversitelerde de öğretim uzaktan ve alternatif eğitim yöntemleri ile yürütülmeye çalışılmıştır. Mecburiyet halinde alınan bu karara üniversiteler, öğretim elemanları ve öğrenciler kısa sürede uyum göstermişlerdir.
İstanbul Gelişim Üniversitesi’ nde, bu sürece adaptasyonda kısa sürede hızlı adımlar atılmıştır. Uzaktan eğitim sürecinde üniversitemizde; yönetim, uzaktan eğitime destek veren merkez ve birimler, teknik destek personeli üstün çabalarıyla öğretim elemanları ve öğrencilerimize yardımcı olarak öğretimin devamlılığını sağlamıştır.
Odyoloji lisans eğitiminde uzaktan eğitim derslerini gerçekleştirirken; ders içeriklerimiz dijital bir şekilde öğrenciyle etkileşime uygun olarak düzenlenmiştir. Video ve ses kayıtlarıyla eğitim desteklenmiş, ayrıca tartışma platformlarıyla canlı uzaktan eğitim derslerine öğrencinin sesli ve görüntülü olarak aktif olarak katılımı sağlanmıştır. Uygulama derslerinde, laboratuvar ortamında uzaktan eğitim dersleri düzenlenerek öğretim faaliyetlerinin en kaliteli şekilde sunulması amaçlanmıştır.
Odyoloji lisans eğitiminde, işitsel rehabilitasyona yönelik dersler hakkında bilgi veren Arş. Gör. Çağla TÜRK:
“Odyoloji Bölümü öğrencileri lisans eğitimlerinin 1. yarıyılında İletişim, Dil ve Konuşma Bozukluklarına Giriş, 4. yarıyılında Rehabilitatif Odyoloji, 5. yarıyılında Rehabilitatif Odyoloji, 6. yarıyılında Dil ve Konuşma Bozukluklarına Yaklaşım, 8. yarıyılında Eğitim Materyali Geliştirme ve seçmeli derslerinde İşitme Engelli Çocuğun Gelişimi ve Eğitimi gibi dersleri alarak işitsel rehabilitasyon sürecine yönelik gerekli donanımı kazanmaktadırlar.” dedi.
