Bunun nedeni gençlerin yetişkinliğe başarılı bir geçiş yapmasının, gelişim basamaklarını anlamaktan geçmesidir. Her genç kendi benzersiz arka planı, yetenekleri ve kişisel özellikleri, yaşam olayları olan bireylerken, çocukluktan yetişkinliğe geçişteki temel gelişim olayları gençlerin hayatında ortaktır. Genç yetişkinliğin gelişimini tartışmanın amacı gençlerin ihtiyaç duyduğu desteği sağlamak için pratik, kullanılabilir bilgiler sunmaktır.
Bunu yanında, erken yetişkinlik gelişimi çok yönlüdür (sosyal, duygusal, tutumsal, davranışsal, bilişsel ve fiziksel) ve her gelişimin her yönü birbiriyle ayrılmaz bir biçimde bağlıdır. Bu yazı, gelişimsel perspektifi benimser çünkü gençliğe en efektif tecrübeleri dizayn etmek ve sunmak için gençlerin hangi gelişimsel aşamada olduğunu bilme önemlidir. Bu anlayış yetişkinlere, gençlerin ihtiyaç sunduğu uygun tecrübe ve etkileşimi vermelerini mümkün kılar.
Genç Yetişkinliğin Gelişimi
Yetişkinlik üç ana gelişimsel basamaktan oluşur ve bunlar genç yetişkinlik- orta yetişkinlik ve son yetişkinliktir. Genç yetişkinlik, diğer insanlarla uzun zamanlı yakın ilişkiler kurma, hayat tarzı seçme ve ona uyma, meslek seçme ve bir ev ve aile yönetme dönemidir (Santrock, 2006). Ergenler, yetişkinliğin zorluklarına hazırlanırken, müthiş bir gelişme ve büyüme periyoduna da girerler. Bu zamanlarda, gençler kim olduklarını ve ne yapmak istediklerini keşfederler. Bu dönem hayatlarını etkileyen yönlerden değişim sık olduğu bir dönemdir: ev, aile, iş, okul, kaynaklar ve roller. Bütün bu kararlar, genç yetişkinlerin hayatlarında stres kaynağı olabilecek değişiklikler yaparlar (Santrock, 2006). Bu yüzden “
ben kimim, ve nereye gidiyorum” soruları pek çok genç yetişkin için bunaltıcıdır, özellikle de cevapları bulmaları isteyen çevrelerde iseler (Cote, 2006, p. 127).
Ebevynlerin evini terk edip kendi evine çıkmak, ekonomik özgürlük kazanmak, okulu bitirmek, tam zmanlı bir işe girmek, evlenmek ve çocuk sahibi olmak yetişkinliğin yapı taşlarıdır (Cohen et al., 2003; Shanahan, 2000). Önceki nesillerde yetişkin olmak için belli bir sırayla yapılması gerekenler vardı: üniversite mezuniyeti, kariyer, evlilik,ev satın almak, çocuk sahibi olmak. Bugünün genç yetişkinleri için ise, bu dönmeler artık tahmin edilebilir değildir: genç yetişkinler erken veye geç evlenebilir hatta hiç evlenmeyebilirler, çocukları olabilir veya olmayabilir, ev sahibi olmak istemeyebilirler. Bunun yanında, çalışmalar eğitim, iş, evlilik, ebeveynlik, barınma gibi alanlarda iki değişik yol izleyen yetişkinlerden bahseder (Macmillan and Eliason, 2003).
Birinci ana grup kendi ailelerini kurmak için erkenden ayrılanlar ve lise sonrası eğitim için çok az yatırım yapnalardır. Bu grupta ilk ebevynlik dönemi iki alt gruba ayrılır: erkenden çocuk sahibi olanlar( 20li yaşlarının başında) ve biraz daha zaman sonra olanlar( orta yetişkinlikten sonra).İkinci ana grup eğitimine, işine ve kariyer gelişimine yatırım yapıp aile kurmayı erteleyenler. Bu iki yol önemli derecede cinsiyete göre ayrışır. Kadınlar erkeklere göre daha fazla erkenden aile kurma eğilimindedir (Cohen, et al., 2003).
Çok-erken aile kurmak genç yetişkinlikte başarılı olmayı açıkça zorlaştırır. Erken ebeveynlik, düşük evlilik ihtimalini, yüksek ayrılma veya boşanma riski ve düşük tam zamanlı işte çalışma risk taşır. (Macmillan and Eliason, 2003). Liseyi tamamlamaya ve lise sonrası eğitime engel olur. Annenin iyi oluşunu etkiler ve çocuk için kötü sonuçlar doğurur. (Furstenberg, 2003). Yoksul ailelerdeki çocuklar, uygun olamayacak biçimde erkenden aile kurarlar, yeterli gelire sahip olan ailelerdeki çocuklar ise lise sonrası eğitimlerine yatırım yaparlar (Furstenberg, 2003; Kerckhoff, 1993). Bu farklılıklar toplumdaki fırsat eşitsizliğini yansıtır.
Dr. Öğretim Üyesi Aman Sado Elemo
Kaynakça:
-
Cohen, P., Kasen, S., Chen, H., Hartmark, C., & Gordon, K. (2003). Variations in patterns of developmental transitions in the emerging adulthood period. Developmental Psychology, 39, 657-669.
-
Furstenberg, F. F. (2003). Teenage childbearing as a public issue and private concern. Annual Review of Sociology 29: 23-39.
-
Kerckhoff, A. C. (1993). Diverging pathways: Social structure and career deflections. New York: Cambridge University Press.
-
Macmillan, R., & Eliason, S. R. (2003). Characterizing the life course as role configurations and pathways: A latent structure approach. In J. T. Mortimer & M. J. Shanahan (Eds.), Handbook of the life course (pp. 529-554). New York: Kluwer Academic/Plenum.
-
Santrock, J. W. (2006). Life-span development (10th ed.). Boston: McGraw-Hill.
-
Shanahan, M. J. (2000). Pathways to adulthood in changing societies: Variability and mechanisms in life course perspective. Annual Review of Sociology, 26, 667-692.
