2024 yılı itibarıyla Türkiye’deki gıda krizi, yüksek enflasyon, artan yoksulluk ve sosyal eşitsizliklerle birleşerek ülkenin sosyal dokusunu derinden etkilemiştir. Gıda fiyatlarındaki hızlı yükseliş, özellikle düşük gelirli hanelerin temel gıda maddelerine erişimini kısıtlamış ve halkın önemli bir kesimini besin güvenliği sorunuyla karşı karşıya bırakmıştır. Gıda fiyatları enflasyonun en önemli itici güçlerinden biri haline gelirken, bu durum sosyal devlet mekanizmalarının güçlendirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Tarımsal girdilerdeki maliyet artışları, üreticilerin sürdürülebilir bir şekilde faaliyet göstermesini zorlaştırırken, sosyal yardım programlarının ve gıda desteklerinin genişletilmesi toplumun en savunmasız kesimleri için kritik önem taşımaktadır (World Bank, 2024).
Son dönemde Türkiye'den Avrupa Birliği’ne ihraç edilen tarım ürünlerinin geri iadesi, krizin uluslararası boyutunu gözler önüne sermiştir. Narenciye, domates ve biber gibi temel gıda ürünlerinin pestisit kalıntıları nedeniyle geri gönderilmesi, Türkiye’nin tarımsal ihracat gelirlerinde büyük kayıplara neden olmuş, bu ürünlerin iç piyasaya düşük fiyatlarla girmesi ise yerel üreticileri zor duruma sokmuştur. Geri iadeler, Türkiye’nin uluslararası ticarette gıda güvenliği ve kalite standartlarını sağlamada yaşadığı eksiklikleri açığa çıkarmıştır. Bu durum, Türkiye'nin gıda güvenliği politikalarının uluslararası standartlara uyum sağlaması için acil bir revizyona ihtiyaç duyduğunu göstermektedir (European Commission, 2024).
Gıda krizinin uzun vadeli etkileri, enflasyonun yanı sıra gelir dağılımında daha büyük adaletsizliklere yol açmaktadır. Türkiye’de kırsal bölgelerde yaşayan halk, artan fiyatlar ve gıda tedarikindeki bozulmalar nedeniyle daha fazla yoksullukla karşı karşıya kalmıştır. Bu bağlamda, sosyal devlet anlayışının bir gereği olarak, tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması ve gıda destek programlarının yaygınlaştırılması hayati önem taşımaktadır. Sosyal yardımların artırılması ve yerli üreticilere yönelik teşviklerin genişletilmesi, hem gıda krizini hafifletecek hem de toplumsal eşitsizliklerin daha fazla derinleşmesini önleyecektir (OECD, 2024).
World Bank. (2024). Turkey's Economic Outlook: Inflation and Food Security Challenges. Retrieved from https://www.worldbank.org/en/country/turkey/publication
European Commission. (2024). Report on Food Safety and Agricultural Trade between EU and Turkey. Retrieved from https://ec.europa.eu/info/agriculture
OECD. (2024). Agricultural Policy Review: Turkey. Retrieved from https://www.oecd.org/agriculture/turkey
