Bebeklerin yaşamlarının ilk yılında en az bir yetişkinle güvenli bir bağlanmaya ihtiyaçları vardır. Tanıdık olmayan insanlara, nesnelere veya durumlara nasıl tepki vereceklerine dair sosyal ve duygusal ipuçları onları önemseyen yetişkinlerden öğrenirler. Buna sosyal referanslama denir (Berk 2013). Bu davranış, yeni yürümeye başlayan çocuklarda yaklaşık 14 aya kadar kolaylıkla gözlemlenebilir (Meltzoff 2017). Küçük çocuklar yetişkinleri izler, yetişkin konuşmalarını dinler ve davranışlarını yetişkinlerden algıladıkları duyguya uyacak şekilde uyarlar. Örneğin, bir yürümeye başlayan çocuk, bir yetişkinin başka bir kişiyi bir şeye dokunduğu için azarladığını gözlemlerse, gözlemleyen çocuk, o nesneye dokunmaktan çekinme eğiliminde olacaktır. Bu duygusal tepki, insanların sosyal yeterliliği nasıl öğrendiğinin kilit bir bileşenidir. Bunun sonuçları, Çocuk Gelişimi Uzmanlarının anlaması için özellikle önemlidir.
Çocukların, yetişkinlerin söylediği ve yaptığı her şeyi izlediklerini unutmayın. Küçük çocuklar, durumlara nasıl tepki vereceklerine dair işaretler için yetişkinlere bakıyorlar. Bu nedenle, başkalarıyla olumlu sosyal etkileşim için olumlu rol modeller olmalıyız. Önem veren ve duyarlı etkileşimler için rol model olmamız gerekir. Farklı uyaranlara karşı tepkilerinizin farkında olun (örneğin, bir karınca veya örümcek keşfetmek) ve tepkinizin çocukların taklit etmesini istediğiniz şey olduğundan emin olun. Ses tonunuzun ve yüz ifadenizin farkında olun.
Araştırmalar, küçük çocuklarda olumlu sosyal davranışların gelişmesi için, bir çocuğun çevresindeki yetişkinlerle duygusal olarak yakın bir ilişki içinde olması gerektiğini göstermektedir (Davis ve Degotardi 2015). Araştırmalar, bebeklerin ve küçük çocukların uzaktan bile başkalarını gözlemlerken sosyal etkileşim becerilerinin güçlendiğini göstermektedir. Örneğin bebekler, kendilerine yakın olan erken çocukluk dönemindeki çocukların hareketlerini taklit ederler.
Çocuk Gelişimi Uzmanları İçin Çıkarımlar
Erken çocukluk dönemindeki çocukların, bebek bakımı verme rutinlerinin bir parçası olmasına izin verilmelidir. Bebekler ve küçük çocuklar arasındaki besleyici etkileşimleri desteklemek için pek çok şey yapılabilir. Yetişkinlerin, bebeğin güvenliğiyle ilgili korkuları bırakması gerekir. Bebek-yürümeye başlayan çocuk etkileşimi için yeterli gözetim ve güvenli oyun alanları sağlayın. Yetişkin korkularının çocuklara aktarılacağını ve davranışlarını etkileyeceğini unutmayın (sosyal referans) (McGaha, Cummings, Lippard ve Dallas 2011). Öyleyse, aşağıdakileri düşünün:
• Erken çocukluk dönemindeki çocukların kaşıkla besleme gibi uygun bebek bakımı ve rutinlerine yardımcı olmalarına izin verin (McGaha, Cummings, Lippard ve Dallas 2011).
• Bebeklerle yetişkin etkileşimlerini taklit etmeleri için erken çocukluk dönemindeki çocuklara oyuncak bebekler ve "bakım veren" aksesuarlar sağlayın (McGaha, Cummings, Lippard ve Dallas 2011).
Tutarlı yetişkin-çocuk etkileşimlerine duyulan ihtiyaç fazla vurgulanmamıştır. Uzun zamandır, bir bebeğin ihtiyaçlarına bakan sadece bir birincil bakıcıya (tipik olarak bir ebeveyn) sahip olmanın çocuğun yararına olduğuna inanılıyordu. Bununla birlikte, araştırmalar (Warsha & Mayuri 2015) tutarlı bir şekilde, bir çocuğun birincil bakıcıyla kurduğu güçlü bağın, bebek için önemli olan diğer bireyleri de kapsayabileceğini göstermiştir. Bu nedenle, bir bebeğin tutarlı bir grup bakıcı bireyle günlük temas halinde olmasını sağlamak önemlidir. Bu, bebeğin etki alanındaki baba figürünü, büyük kardeşleri, büyükanne ve büyükbabaları ve diğer yetişkinleri içermelidir (Davis & Degotardi 2015; Johnson, Grossmann ve Farroni 2008; Lokken 2000).
Çocuk Gelişimi Uzmanları İçin Çıkarımlar
Bir bebek ile büyük kardeşler veya birden çok yetişkin arasındaki bağları geliştirmek için:
• Bebek birincil bakıcıyla etkileşim halindeyken bebeğe, birincil bakıcı olmayanları tanıtın (sosyal referans).
• Bebek ile diğer aile üyeleri ve arkadaşlar arasındaki etkileşimi teşvik edin.
• Diğer çocuklarla ve yetişkinlerle etkileşim en az günde bir kez yapılmalıdır (Shin, 2010).
Bu yönergelere uymak, sosyal ve duygusal gelişimi güçlendiren güçlü duygusal bağlar kazandırabilir.
KAYNAKÇA
Berk, L.E. 2013. Child Development. 9th ed. Pearson Education.
Davis, B., & S. Degotardi. 2015. “Educators’ Understandings of, and Support for, Infant Peer Relationships in Early Childhood Settings.” Journal of Early Childhood Research 13(1): 64-78.
McGaha, C.G., R. Cummings, B. Lippard, & K. Dallas. 2011. “Relationship Building: Infants, Toddlers, and 2-Year-Olds.” Early Childhood Research and Practice 13 (1):15.
Meltzoff, A.N. 2017. Social Cognition and the Origins of Imitation, Empathy, and Theory of Mind. In The Wiley-Blackwell Handbook of Childhood Cognitive Development, 49-75, edited by U. Gowsami. Oxford, UK: Blackwell Publishing.
Shin, M. 2010. “Peeking at the Relationship World of Infant Friends and Caregivers.” Journal of Early Childhood Research 8 (3): 24-302.
Warsha, N., & K. Mayuri. 2015. “Child to Child Interaction: An Observational Study.” International Journal of Science and Research 4 (2): 1056-1061.
